Αναμφίβολα η ενέργεια αποτελεί το βασικότερο συστατικό μιας οικονομίας και του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Νοικοκυριά, παραγωγικές μονάδες, χρηματιστήρια, πιστωτικές κάρτες, κοινωνικά δίκτυα, μέσα ενημέρωσης, κρυπτονομίσματα, θα κατέρρεαν εντός δευτερολέπτων αν έπεφτε το δίκτυο ηλεκτρισμού για μερικές μέρες ή αν λόγω στενότητας πόρων αναγκαστεί να λειτουργεί εκ περιτροπής για μερικές ώρες για κάθε περιοχή της εθνικής επικράτειας. Αντίστοιχες συνέπειες θα έχουμε αν διακοπεί η τροφοδοσία της χώρας με πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Κάτι ανάλογο ισχύει και γι’ αυτό που ονομάζουμε εθνική κυριαρχία και βαθμό οικονομικής και πολιτικής ανεξαρτησίας μιας χώρας. Όπως ελέγχει τις ενεργειακές στρόφιγγες ή τους διακόπτες του δικτύου επί της ουσίας ελέγχει τη χώρα.
Βέβαιο είναι επίσης πως ο λιγνίτης σαν βασική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει εξαντλήσει τα περιθώρια της ζωής του. Όχι γιατί εξαντλήθηκαν τα αποθέματα αλλά επειδή άλλαξαν οι συνθήκες.
Όλες οι πολιτισμένες χώρες σχεδιάζουν μέχρι το 2060 να έχουν απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα. Ο λιγνίτης ως ημιτελής μορφή ωρίμανσης λιθάνθρακα είναι λιγότερο αποδοτικός και περισσότερο ρυπογόνος κατά συνέπεια ήδη είναι ασύμφορος εκτός ίσως ακραίων καταστάσεων μιας ενεργειακής κρίσης ή ενός πολέμου.
Βέβαιο είναι επίσης πως η ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ δεν εξαρτάται καθόλου από τις εισαγωγές πρώτων υλών αλλά χρειάζονται τεράστιες επενδύσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερή λειτουργία ενός εθνικού ή ευρωπαϊκού δικτύου.
Ο συνδυασμός αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων με αντλησιοταμιευτήρες (μικρά υδροηλεκτρικά που γεμίζουν όταν φυσάει ή έχει ήλιο και αδειάζουν όταν επιτάσσει η ζήτηση) είναι προφανώς μια αποτελεσματική διέξοδος, αλλά δεν υπάρχει καμιά μελέτη που να καταδεικνύει το μέγεθος των επενδύσεων που απαιτούνται και κατά συνέπεια και το κόστος της ενέργειας στον τελικό καταναλωτή.
Αν κάτι είναι βέβαιο αυτή τη στιγμή είναι πως οι ΑΠΕ θα αποτελέσουν τον βασικό κορμό του ενεργειακού μείγματος του ορατού μέλλοντος. Το αβέβαιο είναι αν μπορούν να καλύψουν κατά 100% τις ανάγκες και μετά το τέλος της ενεργειακής μετάβασης.
Η τρέχουσα κρίση καταδεικνύει το μέγεθος του λάθους της Ε.Ε. να επιλέξει το φυσικό αέριο σαν κορμό πάνω στον οποίο θα στηριχτεί η ενεργειακή μετάβαση. Το φυσικό αέριο είναι μια πηγή που κατά κύριο λόγο εισάγεται, με τις σχεδόν μισές ανάγκες της Ε.Ε. να καλύπτονται από τη Ρωσία με την οποία οι γεωπολιτικές προστριβές πολλαπλασιάζονται.
Είναι προφανές πως η Ε.Ε. θα υποχρεωθεί από τις περιστάσεις να αναθεωρήσει τη στάση της επιλέγοντας μεγαλύτερη διασπορά της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενεργειακών πηγών τόσο κατά την περίοδο μετάβασης όσο και μετά.
Τον δρόμο τον δείχνει ο Ερντογάν…
Το ίδιο θα αναγκαστεί να κάνει και η Ελλάδα που είναι μια χώρα των συνόρων σε μια περιοχή με έντονες γεωπολιτικές τριβές.
Δυστυχώς τον δρόμο τον δείχνει ο Ερντογάν που ηγείται αυταρχικά μιας ισχυρής χώρας που έχει βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας. Στο μοναδικό σημείο που η Τουρκία μοιάζει με την Ελλάδα είναι η ασφυκτική ενεργειακή εξάρτηση από εισαγωγές.
Η Τουρκία όμως φαίνεται πως αποφάσισε από νωρίς τη διασπορά των ενεργειακών πηγών με τη στροφή και στην πυρηνική ενέργεια.
Ο Ερντογάν χαρακτηρίζει τους αντιπάλους των σχεδίων του για διασπορά της ενεργειακής εξάρτησης εχθρούς της ανεξαρτησίας της χώρας. Το άρθρο του Κ. Ράπτη στο Capital περιγράφει με σαφήνεια το τι συμβαίνει:
“Ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας εμφανίστηκε θερμός θιασώτης της πυρηνικής ενέργειας, χαρακτηρίζοντας μάλιστα κάθε αντιτιθέμενο ως αντίπαλο της ευημερίας και ανεξαρτησίας της Τουρκίας και υπενθυμίζοντας ότι αυτήν τη στιγμή λειτουργούν συνολικά 443 πυρηνικοί σταθμοί σε περισσότερες από 30 χώρες. Επιπλέον, ο Ταγίπ Ερντογάν εμφάνισε το πυρηνικό ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας του ως τη συμβολή της στο διεθνές ζητούμενο της καταπολέμησης της κλιματικής μεταβολής (παράλληλα προς την εξασφάλιση, μέχρι το 2027, 10.000 ΜW από ηλιακή και αιολική ενέργεια, όπως είναι ο επίσημος στόχος).
Το Ακκουγιού δεν είναι αρκετό. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση του πρώτου της πυρηνικού σταθμού, η Τουρκία πρόκειται να στραφεί στη δημιουργία δεύτερου και τρίτου. Αυτό εξήγγειλε την Τετάρτη ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, σε ομιλία του κατά τα εγκαίνια του νέου κτιρίου της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας της χώρας του.
Για τη συνέχεια Capital